Amerika'daki İlk Göçmen Türkler

Amerika'ya göç eden ilk Türkler genelde kırsal kesimlerden gelmiş ,vasıfsız işçi olarak büyük şehirlerdeki  büyük fabrikalarda agır işlerde çalışmışlar.Bu ağır işlerde çalışarak kazandıkları paranın büyük bir miktarınıda Türkiye'ye ailelerine göndermişler.Ama 1959'dan sonra artık Türkiyeden gelen göçmenler vasıflı ve iyi egitim almış insanlar agırlıkta olmaktaydı.Bunlar arasında meslek olarak Doktor,Mühendis veya Bilimadamı olan bu göçmenler bugünün Amerikasında etkin olan Türk kesiminin temellerini oluşturan insanlardı.

ABD ‘ye yönelik ilk göçler Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1820′lerde başlamaktadır. Ama, 1904-1914 arasında zirveye ulaşıyor. O zamanlar, Osmanlı İmparatorluğu ‘ndan ABD ‘ye girenleri yetkililer Avrupa Türkiye ‘si ve Asya Türkiye ‘sinden gelenler diye ikiye ayırmış. 1900-1920 yılları arasında 150,000′den fazla kişi Asya ‘daki Türkiye ‘den ABD ‘ye yasal yollarla girmiş.

Aynı yıllarda, Osmanlı ‘dan giriş yapanların sayısı 285.000′e yakın. Ancak, bu ilk gelenlerin önemli bir kısmı gayri-Müslüman azınlık. Tahminlere göre, ilk gelenlerin yüzde 10′u Müslüman Türkler . Hatta, Amerika ‘nın göç yoluyla İslam ‘la tanışmasını bazı tarihçiler Osmanlı ‘dan gelen göçlere bağlıyor. Bunların bir kısmı, ekonomik nedenlerle, bir kısmı da özellikle Balkan Savaşları sırasında asker kaçağı olarak geliyor.

Bu göçlerin birkaç ilginç yanı var: Tıpkı 1960′ların başında Almanya ‘ya giden ilk göçmenler gibi ABD ‘ye giden Müslüman Türkler ‘in hemen hepsinin eğitimsiz ya da az eğitimli, kırsal kesimden bekar erkek olması. Bunlar yatakhanelere dönüştürülmüş evlerde kalıyorlar. Aynı odada onlarca kişi uyuyor, bazen yataklar bile dönüşümlü olarak kullanılıyor. Özellikle de doğu kıyısında New England , New York , Detroit , Chicago gibi yerlerde, araba, demir, deri fabrikalarında çalışıyorlar, en zor işleri yapıyorlar. Kendi aralarında gruplaşıyorlar, kahvehanelerde bir araya geliyorlar. 

Bir başka ilginç yan da, ABD ‘ye yönelik diğer göç hareketlerinin aksine bu ilk gelenlerin büyük çoğunluğunun Türkiye Cumhuriyeti kurulunca geri dönmüş olması. Hatta Atatürk ‘ün ABD ‘deki erkek göçmenleri getirtmek için Gülcemal gemisini gönderdiği söyleniyor. Daha sonraki göçler, çok sonra 1950′lerde başlıyor, özellikle de 1965′deki liberal göç aktinden sonra ivme kazanıyor. Bu ikinci göç hareketi ilkinden pek çok açıdan farklı. 

 Birincisi, bu sefer profesyonel ve eğitimli bir grup geliyor. Bunların arasında, doktorlar ve mühendisler ilk sırada. İkincisi sadece bekar erkek değil, kadınlar da hem aile olarak hem de eğitimli bireyler olarak Amerika ‘ya geliyorlar. 1980′lerden itibarense Türkiye ‘den Amerika ‘ya yönelik göçler çeşitlilik göstermeye başlıyor. Hem artan sayıda öğrenci geliyor, hem profesyonel kesim gelmeye devam ediyor, hem de gemiden kaçanlar da dahil olmak üzere daha az vasıflı bir göç dalgasını da beraberinde taşıyor. Bugün New Jersey ‘de Paterson ‘a gittiğinizde neredeyse Berlin Kreuzberg benzeri bir manzara ile karşılaşıyorsunuz. Türk fırıncıları, Türk kasapları, Türk bakkalları, videocuları ana cadde boyunca Türkçe ve İngilizce panolarıyla karşınıza çıkıyorlar. Bir an nerede olduğunuzu şaşırıyorsunuz.

Share

& Comment

Tweet